Czym jest scam? Wiele osób jest nieświadomych zagrożeń, które wynikają z obecności w internecie. Przez jedno kliknięcie możemy stracić dostęp do konta bankowego lub ujawnić dane karty. Powszechnym rodzajem oszustwa jest scam, który stanowi coraz większe zagrożenie.
Na czym poleca scam?
Scam polega na oszustwie, by wyłudzić dane osobowe, pieniądze lub loginy i hasła. Cyberprzestępcy podszywają się pod osoby powszechnie darzone zaufaniem lub szanowane instytucje i mogą wysyłać fałszywe e-maile, SMS-y oraz linki. Scamerzy nie korzystają tylko i wyłączenie z internetu, ale również z tradycyjnej poczty czy numeru telefonu.
Na czym polega scam? W wyniku działań scamerów ofiary oszustwa nierzadko traciły oszczędności swojego życia lub wszystkie środki, które akurat znajdowały się na rachunku bankowym. Może również dojść m.in. do włamania na konta w mediach społecznościowych, wyłudzenia kredytów i pożyczek na dane ofiary scamu lub też dostanie się portfela kryptowalut.
Choć coraz więcej mówi się o zagrożeniach wynikających z korzystania z internetu, coraz więcej użytkowników miało kiedyś do czynienia ze scamem, a część z nich padła ofiarą oszustwa. Scamerzy potrafią być bardzo wiarygodni. Podszywają się pod inną osobę, bank lub instytucję i dążą do wyłudzenia danych i pieniędzy w taki sposób, by zorientować się o tym dopiero wtedy, kiedy będzie już za późno.
Phishing, spam i inne typu scamu
Scamming w internecie przybiera różne formy:
- Zbiórki internetowe – to popularna metoda, która dzięki temu, że gra na emocjach i wykorzystuje chęć niesienia pomocy, jest skuteczna. Przed wpłaceniem pieniędzy na podane konto na zbiórki internetowe np. na chore dzieci zawsze możemy zweryfikować w zaufanych źródłach, np. oficjalnej stronie fundacji.
- Fałszywe sklepy internetowe – często oferują zaskakująco niskie ceny oraz atrakcyjne towary na stronach internetowych, po czym możemy poznać fałszywe serwisy. Zamówione towary nigdy do nas nie dotrą.
- Phishing – najczęściej stosowany na osoby starsze oraz wszystkich nieświadomych zagrożeń w sieci. Polega na podszywaniu się przez oszusta pod inną osobę, np. pracownika banku, kuriera, policjanta czy osobę z rodziny (popularny swego czasu sposób oszustów „na wnuczka”). Scamer wmawia osobie poszkodowanej, że bliskiej osobie grozi niebezpieczeństwo lub ktoś uzyskał dostęp do jego pieniędzy, lub danych, dlatego trzeba podać numer karty kredytowej.
- SPAM – wysyłanie wiadomości e-mail to powszechna metoda działań oszustów. Na nasz adres e-mail mogą przyjść wiadomości z linkami lub załącznikami do pobrania. Nie powinno się w nie jednak klikać i pobierać plików. To prosta droga do zainstalowania złośliwego oprogramowania czy utraty dostępu np. do kont social media. Podejrzane wiadomości najlepiej nie sprawdzać i od razu kasować.
- Oferty pracy online – mogą być pretekstem do wyłudzenia od swojej ofiary opłat za szkolenia czy dodatkowe materiały. Użytkownik sieci powinien również zwrócić uwagę na zbyt atrakcyjne wynagrodzenia na wysokich stanowiskach lub wysokie wynagrodzenie np. za wypełnianie ankiet.
- Nieuczciwe gry hazardowe – wykorzystują chęć wygrania łatwej gotówki oraz zamiłowanie do gier i uzależnienie od hazardu.
Wciąż pojawiają się nowe formy scamu, ponieważ wzrasta też świadomość użytkowników internetu. Najłatwiej również nabrać się na jeszcze nieznane przez nas metody, dlatego cyberprzestępcy wciąż szukają nowych środków.
Jak rozpoznać scam i nie dać się oszustowi?
Liczba cyberprzestępców wciąż wzrasta. Szukają wciąż nowych form oszustwa, by otrzymać to, na czym im zależy. Kluczem do uniknięcia oszustw internetowych może być zasada ograniczonego zaufania. Zagrożenie w sieci są realne i zazwyczaj myślimy, że my z pewnością nie stalibyśmy się ich ofiarą i np. nie podali danych do logowania w bankowości elektronicznej drogą telefoniczną. Jednak scam jest niebezpieczny, ponieważ często przestępcy starają się wyłudzać np. dane twojego konta w wyrafinowany i przemyślany sposób.
Każda prośba o podanie danych osobowych powinna wzbudzić nasze podejrzenia. Zachowanie bezpieczeństwa w sieci i chronienie swojej prywatności jest jednym z kluczowych sposobów na uniknięcie zagrożeń.
Jeśli skontaktuje się z nami pracownik banku, nigdy nie będzie prosić o podanie danych do logowania, numerów telefonów czy adresów. Na oficjalnej stronie banku lub aplikacji bankowej możemy również sprawdzić, czy rzeczywiście rozmawiamy z pracownikiem banku. Poprzez wzbudzenie zaufania nasza czujność często słabnie. W celu wyłudzenia pieniędzy oszuści mogą również dzwonić z numeru banku. Jeśli masz do czynienia z podejrzanymi telefonami lub wiadomościami, przed dokonaniem jakiejkolwiek transakcji lub podania loginu czy hasła, skontaktuj się ze swoim bankiem, by zgłosić próbę oszustwa.
Ransomware – złośliwie oprogramowanie
Przykładem scamu, który może być bardzo niebezpieczny, jest ransomware. Złośliwe oprogramowanie może zablokować dostęp do naszych plików, np. poprzez szyfrowanie. W zamian za odblokowanie dostępu konieczne jest zapłacenie „okupu”. Ten rodzaj scamu często polega również na blokowaniu funkcjonowania systemu operacyjnego.
Najpopularniejszą metodą na wgranie złośliwego oprogramowania jest rozsyłanie SPAM-u przez maila. Mogą się w nich zawierać zainfekowane pliki lub odnośniki do stron internetowych. Scammer może korzystać również ze złośliwych reklam w celu osiągnięcia korzyści finansowych. Już sama obecność na portalu, nawet zaufanym, i przekierowanie na serwery przestępców.
Jak chronić się przed scamem?
Popularne scamy to różnego rodzaju oszustwa, które mogą polegać na prośbie o pomoc, często też wzbudzają emocje swojej ofiary i zachęcają ją do podjęcia konkretnych działań. Z pewnością warto dokładnie sprawdzać wiadomości e-mail oraz SMS i nigdy nie klikać w linki w wiadomościach, oraz nie podawać danych karty kredytowej.
Warto również zwracać uwagę na przetwarzanie danych osobowych. Podmioty, w których wyrażamy zgodę na przetwarzanie, powinny być godne zaufania. Ich wiarygodność możemy wcześniej sprawdzić. Powinniśmy być również ostrożni w trakcie transakcji z użyciem usług internetowych.
